Những điều cần biết về Tết đoan ngọ mùng 5 tháng 5

Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 là một ngày Tết truyền thống không còn xa lạ đối với người dân Việt Nam. Nó không chỉ thể hiện một nét đẹp trong văn hóa thờ cúng của người Việt Nam mà còn thể hiện những phong tục, tập quán và gửi gắm những ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống. Vậy Tết mùng 5 tháng 5 cúng gì và bài cũng như thế nào, hãy cùng tìm hiểu rõ hơn qua những thông tin dưới đây.

Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 là ngày gì?

Cùng với Tết Nguyên Đán, Nguyên Tiêu, Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 cũng là một ngày tết truyền thống của dân tộc Việt Nam. Không chỉ tại Việt Nam mà một số các quốc gia khác như Trung Quốc, Triều Tiên, Hàn Quốc cũng có Tết Đoan Ngọ. Đây là một ngày Tết dựa trên văn hóa – tín ngưỡng dân gian Phương Đông, đánh dấu một giai đoạn mới, mở ra những điều tốt đẹp, cầu cho mùa màng bội thu, sinh nhai thuận lợi.

Tết Đoan Ngọ còn được gọi là tết Đoan Dương, Đoan Ngọ là bắt đầu vào giữa trưa còn Đoan Dương chính là bắt đầu mặt trời hay khí dương đang thịnh nhất. Đây là khoảng thời gian đặc biệt trong ngày, thể hiện quan niệm về sự tuần hoàn của thời tiết trong năm.

Theo tục lệ, đúng giờ ngọ là 12h trưa, là lúc mặt trời tỏa nắng tốt nhất, người dân trong làng sẽ rủ nhau đi hái lá. Lá cây được hái vào giờ đặc biệt này có tác dụng chữa bệnh rất tốt, nhất là các bệnh ngoài da, bệnh đường ruột hoặc đun nước xông giúp giảm cảm, tiêu tan bệnh tật trong người.

Ở Việt Nam, Tết Đoan ngọ còn được dân gian gọi bằng cái tên dân dã hơn là Tết giết sâu bọ. Được biết tới là 1 dịp lễ tết truyền thống có nội hàm văn hóa phong phú. Bởi mùng 5 tháng 5 thuộc giai đoạn chuyển mùa, chuyển tiết trong năm, là thời gian dịch bệnh dễ phát sinh. Vì vậy đây sẽ là dịp để người dân phòng trừ dịch bệnh và cầu nguyện cho cây cối đơm hoa kết trái, mùa màng bội thu, gia đình ấm no, hạnh phúc.

Bên cạnh việc thờ cúng ông bà tổ tiên, trong ngày Tết Đoan Ngọ còn diễn ra nhiều tục Trong ngày Tết Đoan Ngọ người ta thường có những tục lệ khác nhau như: Tục chiết sâu bọ, tục tắm nước lá mùi, tục nhuộm móng chân – móng tay,  tục khảo cây lấy quả, tục hái thuốc vào giờ Ngọ…

Mùng 5 tháng 5 cúng gì?

Theo phong tục của người Việt Nam, Tết Đoan Ngọ được “Việt hóa” thành Tết giết sâu bọ và thờ cúng tổ tiên. Vì thế sau lễ cúng sẽ diễn ra tục lệ giết sâu bọ bằng cách mọi người ăn những thứ quả chua hay những món ăn truyền thống của dân tộc như bánh tro, rượu nếp,… để diệt trừ sâu bọ, làm tiêu tan bệnh tật trong người. Nhiều người sẽ tắm nước lá mùi để rửa sạch những bụi bẩn, để cơ thể luôn sạch sẽ, khỏe mạnh.

Vào ngày này, các gia đình sẽ tụ tập đông đủ, con cháu dù làm ăn, học tập ở nơi xa cũng về sum họp với gia đình, cùng ăn những món ăn theo phong tục của địa phương. Các gia đình đều dậy từ sớm chuẩn bị lễ cúng tổ tiên, có cả lễ chay, lễ mặn và không thể thiếu những đĩa hoa quả trên mâm cúng. Người ta quan niệm rằng, đây là thời điểm quả trên cây, lá trên cành bắt đầu đơm hoa kết trái và cúng tổ tiên để mong một mùa bội thu.

Bài cúng mùng 5 tháng 5

Tết mùng 5 tháng 5, mọi người cúng với bài cúng như sau:

Nam mô A di Đà Phật! (khấn 3 lần – vái 3 vái)

– Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

– Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

– Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

– Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ Khảo, Tổ Tỷ)

Hôm nay là ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch.

Tín chủ chúng con là: …

Ngụ tại: …

Hôm nay là ngày mùng 5/5 âm lịch, là ngày Tết Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần, cúi xin các Ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ …, cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Con Nam mô A di Đà Phật! (Vái 1 vái)

Con Nam mô A di Đà Phật! (Vái 1 vái)

Con Nam mô A di Đà Phật! (Vái 1 vái)

LỜI KẾT: Cuộc sống ngày càng hiện đại, văn minh nhưng những giá trị văn hóa truyền thống luôn được dân tộc ta gìn giữ và truyền lại cho các thế hệ con cháu. Và Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 chính là một dịp đặc biệt để các gia đình sum họp, cúng lễ và mong muốn về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc.